Ken en gekend worden

Kennen en gekend worden, is het aloude adagium van de politie. Het betekent dat de politie de mensen moet kennen en de mensen de politie moeten kennen. Voor zo ver de politie zich nog op straat laat zien, is de reputatie niet best. Agent Ken uit tv-serie Dokter Tinus is een sul, tot grote ergenis van de politie. Ik schreef er een column over in het Tijdschrift voor de Politie.

De politie maakte een einde aan de vrijage van de nozem en de non in een perkje, zo zong Cornelis Vreeswijk, ‘omdat het gras verboden was’. Al Capone werd achter de tralies gezet wegens een foute belastingaangifte. En de politie kondigde in 2000 aan XTC-producenten te zullen aanpakken wegens schending van het auteursrecht van Rolex en Disney. In de pillen hadden de producenten namelijk het logo van deze bedrijven gestanst.

Of de auteursrechtelijke aanpak van XTC-productie en –export een succes is geworden, heb ik niet meer kunnen achterhalen. Maar deze tactiek smaakte kennelijk naar meer. Dit voorjaar werd namelijk een poging gedaan een ander ongewenst product uit te roeien met behulp van het auteursrecht: Dokter Tinus. Of beter: de agent uit deze TV-serie. Acteur Tycho Gernandt typeert Ken als volgt: ‘een Playmobilagent, die een beetje depressief is omdat hij niet aan de vrouw komt, maar voor de rest een lieve dorpsagent’. Dat zegt genoeg, ook voor degenen die de serie nooit hebben gezien.

Namens de politie steekt het Instituut Fysieke Veiligheid een stokje voor een tweede seizoen met Ken. Het IVF verleent geen toestemming om het logo te gebruiken. Ook de auto’s met de kenmerkende politie striping moeten het beeld uit. De taken en bevoegdheden van de politie worden door Ken niet waarheidsgetrouw in beeld gebracht en de tv-productie draagt niet bij aan het imago van de politie.

De tv-producent kan zonder de IVF-toestemming geen auto’s en uniformen huren en vindt de screening van het script een vorm van censuur. De onafhankelijke tv-producenten stappen naar de rechter. De uitslag is bekend: het IVF moet toestemming geven voor het gebruik van de huisstijl en de striping. De Rechtbank Amsterdam* vindt de uitoefening van het auteursrecht op gespannen voet staan met het censuurverbod en de vrijheid van meningsuiting. ‘Weliswaar kan niet geheel worden uitgesloten dat de beeldvorming in een dramaserie (enige) invloed kan hebben op het imago of de reputatie van de “echte” politie, maar nu sprake is van fictie is voorshands niet aannemelijk dat die invloed groot is. Aannemelijker is dat voor het imago van de politie haar optreden in de realiteit van veel grotere invloed is.’

Vele gezichten

Op 30 mei liet het VPRO-programma Metropolis politieagenten zien op ongeveer vijftien verschillende plekken in de wereld. De kijker zag keiharde drugsjagers, meppende agenten, corrupte agenten en ‘troetelagenten’. De verschillende gezichten van de Nederlandse politie eigenlijk. Daarom vind ik dat ook de inhoudelijke argumenten om tv series met sullige agenten te censureren niet deugen.

Geïnspireerd door Metropolis en Dokter Tinus heb ik zelf een script geschreven. Eén passage daaruit wil ik u niet onthouden.

Rechercheur Tjerk Baan zit aan de telefoon: ‘I don’t give a shit. Make him call!’

Een passerende diender: ‘Wat zeg je nu? Make him cold?’

‘Haha,’ zegt Tjerk. ‘Nee, nog niet. Eerst moet die Yankee die drugscontainers aan land brengen.’ Baan draait zijn stoel naar een collega in burger: ‘Heb jij nog iets gehoord van Holman?’

‘Weinig. Ik had op zijn minst gehijg verwacht in de slaapkamer. Maar eigenlijk hoorde ik alleen geknisper van biljetten.’

Baan: ‘Mooi, dan hangt-ie. Hoe staat het met het PV van Akyol?’

‘Bijna klaar. Ik weet alleen niet meer precies wat-ie nu wel en niet bekend heeft.’

Baan: ‘O, laat maar. Ik maak het wel af.’

‘Nee joh, hoeft niet. Ik pak de opnames er nog wel even bij.’

Baan: ‘Doe geen moeite, die heb ik gewist.’

‘Hoe kan dat nou?’

Baan: ‘Foutje. Ik had net dat gesprek met die advocaat uitgeluisterd en heb bij het wissen het verkeerde bestand aangeklikt.’

 

Het is pure fictie natuurlijk. Maar voor de waarheidsgetrouwheid van de achtergrond kan ik niet om de huisstijl heen. Gelukkig reageerde het IVF snel en positief. Vooral de doortastendheid van Tjerk valt in de smaak. ‘We hebben er met genoegen naar gekeken. Eén puntje: de titel van de serie. Het is niet Hier waak en dien ik, maar Waakzaam en Dienstbaar.’

Da’s waar ook.