Escalerende gerechtigheid

De geest van de nul-tolerante staatssecretaris Teeven waart duidelijk door het Openbaar Ministerie. Het OM deinst er namelijk niet voor terug een strafrechtelijke olifant te maken van een sociale muggenlarf. De inzet van de kwestie doet een beetje ‘Toren-C’-achtig aan: twee assertieve vriendinnen belagen een nette man.

Een internist wandelt op 1 maart 2008 met zijn twee honden in een bos bij Oisterwijk, waar ook twee vrouwen hun hond uitlaten. Eén van de honden van de internist valt de hond van de vrouwen aan. De vrouwen proberen de hond af te weren met een stok. Ze roepen naar de internist en gooien vervolgens de stok weg. De stok belandt vlakbij de hond van de internist. De medisch specialist gooit op zijn beurt de stok weg en raakt daarbij één van de vrouwen. Dat was niet zijn bedoeling en er is niemand gewond geraakt. Toch doet één van de vrouwen aangifte wegens mishandeling.

Daar krijgt zij later spijt van. Tegen de rechter-commissaris vertelt zij dat een strafzaak niet de bedoeling was. Als de politie de internist op zijn gedrag had aangesproken, was voor haar de kous af geweest.

Dat had ze dan eerder moeten bedenken, want de aangifte luidt een escalatie van gerechtigheid in. Het Openbaar Ministerie besluit de internist namelijk te vervolgen; in strafvervolging van de vrouwen ziet het OM niets.

De internist dient een klacht in bij het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch tegen het besluit van het OM om de vrouwen niet te vervolgen. Het Hof vindt de vervolging van de vrouwen niet opportuun en verklaart het OM niet-ontvankelijk:

“Uit het dossier en uit het onderzoek in raadkamer heeft het hof de situatie ter plaatse als volgt beoordeeld: twee vrouwen, beklaagden, schrikken van een hond, als gevolg waarvan zij zich niet chique gedragen; de man, die – naar uit het dossier blijkt – eerder in een bos slechte ervaringen heeft gehad, reageert daarop onhandig. In deze situatie had een verzoeningsgesprek met alle partijen meer in de rede gelegen dan strafrechtelijke en strafvorderlijke procedures.”

Maar het Openbaar Ministerie doorkruist de mogelijkheden van verzoening door de strafzaak tegen de internist door te zetten. Het Bossche Hof steekt daar echter een stok voor: het besluit van het OM om de internist te vervolgen is in strijd met het beginsel van een redelijke en billijke belangenafweging.

Het Hof verwijst naar de argumenten die de advocaat van de internist heeft aangevoerd:

· het gaat om een uniek incident, dat zich hoogstwaarschijnlijk nooit zal herhalen

· er is dus geen deuk in de rechtsorde die strafrechtelijk gladgestreken moet worden

· het incident heeft weinig te maken met mishandeling

· over de feitelijke toedracht verschillen de meningen

· de strafvervolging heeft enorme gevolgen voor de internist, die nooit eerder met politie of justitie in aanraking is gekomen

· in het politiedossier zitten voldoende aanwijzingen dat de aangeefster en haar vriendin de internist fors hebben getergd en dus een aandeel hebben in een compleet onnodig opgefokte en bedreigende situatie

· de vrouw die aangifte heeft gedaan, wilde geen strafzaak maar een standje

Het Openbaar Ministerie is not amused. Het verliest de inzet van de zaak volkomen uit het oog en vecht voor zijn beleidsvrijheid. Met succes want de Hoge Raad is het met het OM eens dat het Hof zijn oordeel beter had moeten motiveren, omdat het op deze manier onbegrijpelijk is. Als je het OM niet-ontvankelijk verklaart, heb je namelijk heel wat uit te leggen. De Hoge Raad geeft het Bossche Hof de kans omdat alsnog te doen.

Laten we hopen dat het hof erin slaagt het OM op de juiste wijze af te serveren en het gezonde verstand een nieuwe kans te geven. Want het is eigenaardig dat de overheid verzoeningspogingen in de kiem smoort door het conflict uit de handen van de burgers te trekken. Misschien keert dan de rust weer terug in de bossen bij Oisterwijk. Tenzij Teeven ervoor gaat pleiten dat baasjes hun aangerande teven mogen verdedigen met een stok.